ผ่านมาแล้วอีกหนึ่งเดือนกับเหตุการณ์ที่ไม่มีคนไทยคนไหนลืมเลือน จากเหตุการณ์วิปโยคที่สุดในรอบ 70 ปี เมื่อพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในรัชกาลที่ 9 เสด็จสวรรคต เมื่อวันที่ 13 ตุลาคม 2559 Chula Zero Waste จึงขอหยิบยกเรื่องราว Zero Waste ของพระราชาผู้ยิ่งใหญ่เพื่อนำมาปรับใช้ในชีวิตประจำวันของพวกเรา
คำสอนของพระองค์สะท้อนผ่านทางเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่ม แม้เป็นถึงพระมหากษัตริย์แต่ความประหยัดของท่านไม่ได้สะท้อนเพียงแค่ความมัธยัสถ์ แต่ยังแฝงไปถึงเรื่องการลดขยะเพราะบางชุดพระองค์ก็ทรงใช้ยาวนานเป็นเวลาสิบปี ในขณะที่พวกเราบางคนใช้แค่เดือนเดียวก็หน่ายหน้าไม่ใส่แล้ว
เรื่อง “ ฉลองพระองค์ชุดเดิม” เป็นเรื่องราวของคุณสมภพ หลุยลาภประเสริฐ ช่างตัดฉลองพระองค์เล่าเรื่องราวความพอเพียงนี้ว่า…
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ ทรงใช้ฉลองพระองค์เดิมเป็นเวลาหลายปี โดยทรงโปรดผ้าเนื้อนิ่ม ไม่ยับง่าย และเป็นผ้าทอภายในประเทศ เมื่อใดที่ฉลองพระองค์ชำรุดเล็กๆน้อยๆพระองค์โปรดให้ฉุนบ้าง ปะบ้าง เปลี่ยนยางยืดบ้าง ถ้าไม่จำเป็นจริงๆ พระองค์ท่านจะไม่สั่งตัดฉลองพระองค์ใหม่ ซึ่งบางชุดตัดมาแล้ว 8-10 ปี หากชุดไหนทรงโปรดเป็นพิเศษก็จะใช้นานถึง 12 ปี ส่วนใหญ่โปรดให้นำฉลองพระองค์เดิมมาแก้ไขใหม่
ชุดทรงโปรดของพระองค์ท่าน คือ ชุดลำลองที่ทรงสวมเพื่อเล่นกับคุณทองแดง ใช้นานอยู่หลายปี มีรอยขีดข่วนและฉีกขาด แต่พระองค์ท่านก็ไม่ทิ้ง ทรงส่งให้นำกลับมาปะ-ชุนอยู่บ่อยครั้ง
เพียงฉลองพระองค์ไม่กี่ชุดสอนให้เรารู้ว่า นอกจากการรู้จักคุณค่าของสิ่งของ ยังมีเรื่องของการลดขยะที่แอบแฝงมาอย่างแนบเนียน พระองค์ท่านทรงสวมฉลองพระองค์ปะ-ชุนซ้ำๆ หลายปี เรื่องนี้จะคงเป็นเรื่องราวที่ทันยุคทันสมัยอยู่ตลอดเวลา แม้จะผ่านไปนานเท่าไหร่ ทั้งในแง่ของความพอเพียงและการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
ในฐานนะ “ลูกของพ่อ” เราสามารถนำบทเรียนนี้มาปรับใช้ได้ง่ายๆ โดยการซื้อเสื้อผ้าเท่าที่จำเป็นสามารถปรับเปลี่ยนได้หลายสไตล์หากมีเสื้อผ้าเก่าที่ไม่ค่อยได้ใส่ ก็เก็บรวบรวมนำไปบริจาคให้กับผู้ขาดแคลน เท่านี้เราก็จะมีพื้นที่ในตู้เสื้อผ้าเพิ่มขึ้น และผู้ขาดแคลนก็จะมีชุดใหม่สำหรับผลัดเปลี่ยน เรียกได้ว่าสุขใจทั้งผู้ให้และผู้รับอย่างแท้จริง
“การจะเป็นเสือนั้นไม่สำคัญ สำคัญอยู่ที่เรามีเศรษฐกิจแบบพอมีพอกิน แบบพอมีพอกินนั้นหมายความว่าอุ้มชูตัวเองได้ให้มีพอเพียงกับตนเอง อันนี้ก็เคยบอกว่าความพอเพียงนี้ไม่ได้หมายความว่าทุกครอบครัวจะต้องผลิตอาหารของตัวเอง จะต้องทอผ้าใส่เอง อย่างนั้นมันเกินไป แต่ว่าหมู่บ้านหรืออำเภอจะต้องมีความพอเพียงพอสมควร บางสิ่งบางอย่างที่ผลิตได้มากกว่าความต้องการก็ขายได้ แต่ในที่ไม่ห่างไกลเท่าไหร่ ไม่ต้องเสียค่าขนส่งมากนัก”
พระราชดำรัส พระราชทานแก่คณะบุคคนต่างๆ ที่เข้าเฝ้าฯ ถวายชัยมงคลเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิตดาลัย สวนจิตลดาฯ พระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2540
… Chula Zero Waste ขอน้อมนำคำสอนของพระองค์มาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด…
