ตลอดระยะเวลา 1 ปี ในปฏิทินจะมีวันพิเศษมากมายที่เกี่ยวกับการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เช่น วันอนุรักษ์เต่าทะเล วันมหาสมุทร วันรักษ์โลก ฯลฯ วันเหล่านี้ถูกจัดขึ้นเพื่อย้ำเตือนให้เราตระหนักรู้ถึงการดูแลรักษาและหาวิธีการใช้ชีวิตโดยไม่สร้างผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อมอื่นๆ ซึ่งในเดือนกันยายนนี้ก็มีอีกหนึ่งวันพิเศษนั่นก็คือ “ วันโอโซนโลก” (World Ozone day) โดยเกิดขึ้นในวันที่ 16 กันยายนของทุกปีซึ่งฟังดูแล้วเหมือนจะไม่เกี่ยวข้องกับคนธรรมดาๆ อย่างเราเลย แต่ความจริงแล้ว…ตราบใดที่เรายังอาศัยอยู่บนโลกและมีท้องฟ้าปกคลุมอยู่เหนือหัว นั่นหมายความว่าทุกคนต้องมีส่วนเกี่ยวข้องอย่างแน่นอน ไม่ใช่เพียงแค่มนุษย์เท่านั้น แต่หมายถึงทุกสรรพสิ่งที่อยู่บนดาวเคราะห์นี้
โอโซน (Ozone ) เป็นกลุ่มก๊าซขนาดใหญ่ที่ทำหน้าที่เป็นฟิล์มกรองแสงปกคลุมอยู่ทั่วทุกมุมโลก ซึ่งโอโซนเกิดจากการรวมร่างของออกซิเจน 3 อะตอม โดยโมเลกุลออกซิเจนจะแตกจากการกระตุ้นของรังสี UVC และจับตัวกับอะตอมออกซิเจนอิสระ(O) จนกลายเป็นก๊าซโอโซน (O3)
ด้วยหน้าที่ของโอโซนมีความสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่งที่เราจะต้องปกป้องไม่ให้หายไปเพราะก๊าซโอโซนจะสามารถกรองรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) ได้ถึง 99% ซึ่งมีประสิทธิภาพเป็นอันดับ 1 มาแรงแซงครีมกันแดดทุกยี่ห้อในโลกนี้ แถมสามารถกำจัดจุลินทรีย์ขนาดเล็ก เช่น แบคทีเรียให้ตายสนิทก่อนแตะขอบฟ้าโลกเสียอีก
ที่กล่าวมาข้างต้นอาจจะดูไกลตัวและน่ากลัวเกินกว่าจะจินตนาการไปถึง แต่ใครจะรู้?…ว่าสิ่งที่เราเผชิญอยู่ทุกวันนี้ก็เป็นอีกหนึ่งภัยเงียบที่เราไม่รู้เลยว่าเรากำลังได้รับผลกระทบจากการที่โอโซนถูกทำลายอยู่ เช่น จู่ๆ อากาศก็ร้อนขึ้นซึ่งเหมือนจะไม่มีทีท่าว่าอุณหภูมิจะลดลง เกิดอาการปวดแสบปวดร้อนตามผิวหนัง สายตาพล่ามัวทั้งๆ ที่อยู่ใต้ร่มไม้หรือร่มเงาอาคาร เหตุการณ์เกิดน้ำท่วมสูงในหลายพื้นที่ทั่วทุกมุมโลกและดูเหมือนว่าจะร้ายแรงขึ้นทุกปี
ทุกเหตุการณ์ทางธรรมชาติส่วนหนึ่งเกิดจากสภาพอากาศและความอ่อนแอของโลก เหตุเกิดจากความเจริญก้าวหน้าของมนุษย์ที่ขาดการใส่ใจสิ่งแวดล้อม ซึ่งไม่ได้ควบคู่ไปกับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ แน่นอนว่ามนุษย์ทุกคนมีส่วนทำให้โอโซนหายไป เนื่องจากการใช้ผลิตภัณฑ์ในชีวิตประจำวันอย่างตู้เย็น เครื่องปรับอากาศ สเปย์ชนิดต่างๆ หรือรวมไปถึงพฤติกรรมปกติธรรมดาที่ดูเหมือนไม่ก่อความเสียหายแต่กลับเป็นสาเหตุหลักในการทำให้โลกร้อน เช่น การใช้รถยนต์ส่วนตัว การเปิดเครื่องปรับอากาศทิ้งไว้ทั้งวัน หรือแม้แต่การทิ้งขยะก็ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของการทำลายโอโซนในชั้นบรรยากาศ
วิธีการแก้ไขก็ไม่ยุ่งยากซับซ้อนอะไรเพียงแค่เราเริ่มจากเรื่องธรรมดาในชีวิตประจำวันของเรา เช่น หันมาใช้รถโดยสารประจำทางเดินแทนการใช้รถยนต์ส่วนตัว นอกจากจะช่วยลดปัญหามลพิษทางอากาศแล้ว ยังช่วยเรื่องการจราจรทำให้ถนนโล่ง รถสัญจรสะดวก ลดเวลาในการเดินทาง หรือหากเดินทางไม่ไกลก็เปลี่ยนการสัญจรเป็นเดินเท้าหรือปั่นจักรยานแทน ถ้าเดินทางไกลไปหลายคนก็อย่าลืมชวนเพื่อนไปด้วย เดินทางไปด้วยกันประหยัดกว่าเยอะ อากาศร้อนก็เปิดเครื่องปรับอากาศเพียง 25 องศา ไม่ใช้งานก็ปิด หรือถ้าวันไหนอากาศสดชื่น ก็เปิดพัดลมและเปิดหน้าต่างระบายอากาศแทนก็ได้ และอย่าลืมพกกระเป๋าผ้ากระบอกน้ำ กล่องใส่อาหาร แทนการใช้ถุงพลาสติก แก้วน้ำพลาสติก หลอดดูดน้ำ กล่องโฟม เพื่อลดขยะที่จะถูกนำไปเผาหรือฝังกลบ ดักก๊าซไม่ดีและสารอันตรายที่จะขึ้นไปสู่ชั้นบรรยากาศตั้งแต่ต้นทาง เริ่มได้ตั้งแต่ตัวเรา
วันโอโซนโลกเป็นอีกหนึ่งวันที่ทำให้เรารู้ว่าผลเสียที่เราไม่ดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมรอบตัวตอนนี้ขยายใหญ่ไปถึงระดับชั้นบรรยากาศของโลกแล้ว ทุกคนมีส่วนร่วมที่ทำให้สิ่งแวดล้อมรอบตัวแย่ลง แต่ทุกคนสามารถทำให้มันดีขึ้นและน่าอยู่ได้ก็ด้วยสองมือของพวกเราอีกเช่นกัน
อย่าปล่อยให้วันโอโซนโลกเป็นแค่เพียงวันในอดีตที่เราไม่สามารถรักษากลุ่มก๊าซบางๆ ในอากาศได้
Together we can มั่นใจเราทำได้!
ข้อมูลอ้างอิงจาก Trueplookpanya, วิกิเพียเดีย, สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน
